Sessiz ve verimli hava soğutma nasıl yapılır!

Düzgün bir soğutma nasıl yapılır rehberi:
Bilgisayarlarımızın performasını en çok kaybettiği nokta soğutma sistemindeki yetersizliklerden kaynaklanır. İşlemci üreticleri fiyatlarını en alt seviye tutmak için daha iyi soğutma demek daha yüksek hızlı fan prensibinde düşünür ama siz fanı nekadar hızlı döndürseniz de havanın alındığı ortam ısınırsa bu hiç bir işe yaramaz. Bu tip ısımanalar size en iyi ihtimalle performans düşüklüğü yaşatırken en kötü ihtimallede yanmış işlemci yada yanmış bir ekran kartı sunar.
PC üzerindeki uzun deneyimlerim şunu gösterdiki oyun oynanan makinanın soğutması sessiz olmaz. Oyunu oynatan makinanın içindeki her fan en yüksek seviyede dönüp herzaman taze ve serin hava taşımalı. Oyun oynanmadığı zamanda düşük devirde sessiz çalışmalı.
Peki ne seçenkelermiz var ?
Esasında soğutma konusunda birden fazla seçenek var öncelikle bilindik heatsinkli soğutma modelleri var demir alaşımları ısınan bileşenin üstüne yerleştirilip ısıyı emip dağıtması sağlanır. Sonra bir aralar çıkmış olan elektrikli soğutma sistemi var bu sistem son derece güzel olmasına rağmen devamlı kaçak vermesi ve terleme yapması soncu hiç tutmadı. Şimdi bu sistemi taşınabilir soğutmalı piknik sepetlerinde kullanıyoruz . Bir sonraki sistem ise su soğutma sistemi . Su soğutma sistemi her nekadar çok verimli gibi gözüksede aslında bir okadarda risklidir çünkü su soğutma sistemlerinin su pompalarının sıklıkla bozulmak gibi kötü bir eğilimleri vardır. Öte yandan çokda pahalıdırlar ve montajları zordur herkez yapamaz. Geri ye kalan soğutma method ise çok eski bir prensibi ele alakarak hava soğutma ila sıvı soğutmayı birleştirmektedir. Isıtüplü soğutma sistemleri bilindik buharlaşma ve yoğunlaşma presibiyle çalışır. Isınan yüzeyde bulunan sıvı tüp içinde buharlaşıp daha soğuk olan yere doğru hareket eder ve orda tekrar sıvılaşıp aşağı noktalara gider bu şekilde ısı çok daha verimli taşınır. İşte kasamıza kuracağımız soğutma sistemi bu tip soğutma bileşenleri içericektir çünkü en ucuz ve verimli method budur.
Nasıl yapmalı ?
İlk olarak anlamamız gereken eskiden PSU ların kasadaki tüm hava akışından sorumlu olduğu ve bu hava akışıyla bile kendini soğutmayı beçerdiği olmalı. Bu sebepten oluşan bir standart olduğu için egzos fanları yani sıcak havanın çıkacağı fanlar her zaman arkada olur. Temiz ve serin havanın gireceği fanlar ise standart oalrak kasanın ön panelinde bulunur. Kasanın yan kapağında ek fanlar kimi modellerde mevcut olsada bir çok kasada bu tip fanlar yerleri bulunmamaktadır.
Nereden başlamalı ?
Öncelikle işe kasanın havalandırmasıyla başlamamız lazım. 120 lik fanlar en verimli ve en sessiz fanlardır ama bir çok kasada bunlar için yer yoktur. Kasanızı sanayiye götürüp 120 lik fanlar için yer açtırabilirsiniz. Eğerki böyle bir imkanınız yoksa 80lik fanlarda işinzi görür.
Fanda kalite önemli bir husustur. Bu sebeple “ball bearing” yazan tipteki fanlar her zaman daha kalitelidir. Bunun yanında ZALMAN fan konusunda gerçekten çok başarılı bir markadır. Kasanıza monte edeceğiniz 2 adet fanla düzgün bir soğutma sağlaya biliriz ama daha fazla verim için fanlarımızın sayısını arttırmamız gerekir. Nekadar çok fan okadar çok hava değişimi demektir. Tabiki ek oalrak gürültüde demektir.
Nasıl devam etmeli ?
Kasanın havalandırmasını çözdüysek bileşenleri soğutan heat sinkleri yukarıda bahsettiğim modellerle değişmekte fayda var. Sistemimizin içinde kendi soğutma bileşenine sahip 4 parça vardır. Önem sırasına göre sıralarsak işlemci, ekran kartı, anakart ve ram dir. İşlemci standart soğutucuları yukarda bahsettiğim gibi ucuz olarak yapıldıkları için kötüdürler. Benim tavsiyem her zaman ThermalTake BigTyphoondur. Kasanızın içine sığacağına emin olduktan sonar bu soğutucuyu arctic silver 5 thermal macun uygulamasıyla monte ederseniz gerçekten çok verimli bir soğutmaya ve aşırı sessizliğe sahip olursunuz.
Anakartın üstündeki north bridge chipseti ek soğutucuya ihtiyaç duymaktadır. Bu bileşen içinde bir sürü soğutma modülü olsada dikkat etmeniz gereken anakartınızın bu modüllerle uyumlu olup olamdığıdır. Çünkü bazı SLI boardları sorun çıkartabiliyor. ASUS gibi iyi anakart üreticileri artık anakartlarının üstünü tamamen özel soğutmalarla üretmektedir bu tip anakartlarda iyi bir kasa soğutması çok daha işlevli olmaktadır.
Ekran kartı için çoğunlukla üstündeki soğutucu en iyi gibi gözüksede değişmekte kimi zaman faydalı olmaktadır. Bu işlem gerçeten yetenek gerektiren bir iş olduğu için biraz ne yaptığınıza dikkat etmekte fayda vardır çünkü bir çok ekran kartının GPU çekirdeği çıplak olur ve soğutmayı takarken bir yanlış yaparsanız çekirdeğin köşelerini kırıp ekran kartına zarar verebilirsiniz.
Bütün bu bileşenlerin tamamını teğmin ettikten ve monte ettikten sonra kasanızda gerçekten verimli bir soğutma yakalıyabilirsiniz. Bütün bileşenlerde 10 hatta 20 dereceye kadar düşüş sağlarsanız belkide yaz sıcaklarının gelmesiyle başlayan saçma restart yada sistem sorunları bile kaybolabilir.
Bütün bunları yaptık kasam elektirikli süpürgeden beter oldu !!!
Evet bu yukardada dediğim gibi olması gereken bir şey ama onada çözümümüz var paniğe gerek yok. Oyun oynarken kasanızın çılgınlar gibi ses çıkarması oyunun sesini birazcık daha açarak bastırılabilir. Ama müzik dinlerken yada yazı yazarken bu çok sinir bozucu olacağı garanti işte bu yüzden fan kontrolcülerine ihtiyacımız var. Piyasada bir sürü fan kontrolü mevcut hepsinin abidik gübidik özellikleride var. Bziim bu abidik gubidik özelliklere ihitiyacımız yok size şiddetle tavsiyem olan ZALMAN ZM-MFC1 modeli işimizi tamamen görücektir fiyatıda öbür zamazingolu modellere göre çok uygundur.
Hangi soğutucular fan kontrole takılmalı ?
Eğer CPU fanınızı dediğim gibi bigtyphoon aldıysanız onu fan kontrole bağlmaya gerek yok onu anakartınıza bırakın varlığından haberiniz bile olmaz. Ekran kartı fanınıda gene ekran kartına bırakmanız yararlı olucaktır. Northbrdige takacağınız soğutma sistemi ısı tüplerini içeriyorsa onu fan kontrolere bağlıya bilirsiniz neticede fansıza olsa o kendini soğutmayı başarabilir AMA asla ama asla ısı tüpü olamyan bir soutma sistemini fan kontrole bağlamayın çünkü yük altında fanı açmayı unutursanız bileşeninizi yakabilirsiniz. Geriye kalan kasa fanlarının hepsini fan kontrollere bağlıyaiblirsiniz. Fan ların hızını minumuma indirdiğnizide ihtiyaç duyacağınız sessizliği sağlarsınız.
Fanların hızı değişken ses sorunun çözdük ama tozlanma arttı!
Evet bu sorunda iyi bir soğutma ila artıyor fan lara takılabilecek toz filtreleri mevcuttur ama çok çabuk kirlenip bu sefer tıkaç görevi görürler. Bu işin en iyi çözümü kasanızı belirli aralıklarla temizlemektir.